Genuinitatea

Azken hamar egunotan hizkuntzaren gaineko hiru jardunaldi izan dira Euskal Herrian: Corpusgintza gaur egun mintegia, Zuzentzailea eta testua aurrez aurre eta Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak. Hizkuntza errumiatzea, beraz, modan dago. Palestinoa eramatea bezain modakoa da euskaraz gogoeta egitea: demode izendatzear dagoenean, beti azaltzen da abangoardista edo vintage zaleren bat. Nik neuk, ordea, sentitzen dut gai honetan ipurdia bipilduta dudala. Izan ere, beti iristen naiz leku berera: euskara zuzena, egokia eta jatorra izan daiteke. 1) Zuzena da Euskaltzaindiak dioena. 2) Egokitasuna da… bai, adibideen bitartez denok ulertu arren, inork definitu ezin dezakeen parametro hori. 3) Eta jatorra… Hasieran denak omen gara jatorrak, lehen bistadizoan, lehen hizketaldian… baina euskararen kasuan, jatortasuna jaiotzetiko dohaina da, euskaldun zaharren deiaren komodina eta haurtzaindegian hezitako euskaldun berrioi sekula egokituko ez zaigun pedigria. Jatortasuna bluetootha bezalakoa da: ez bazaude konektatuta, ezin duzu sumatu. Arraza arioak gure akatsak zerrendatu eta liburuak egiten ditu: Kalko okerrak. Gutako batzuk oraindik zain daude Kalko Zuzenak noiz kaleratuko. Izan ere, guk ezin esan dezakegu  “gure etxean horrela esaten da” edo “gure amamak sarritan erabiltzen zuen”, euskararen partxisari arauak aldatu nahi dizkiogunean. Scatergorisa ez da gurea… eta punto. Jaiureztatzaile totalak gara. Gainera, eleaniztasuna are frustranteagoa da gure kasuan: gaztelaniaz ez dago jatortasunik, gure amonaren hitzek ez dute erdaltzainik beldurtuko. Genuinitaterik ez Sabinaren hizkuntzan. Arazoa da gero eta ingenuo gehiago bizi garela euskal dimentsioan: gero eta gehiago gara etxerako modukoak garela etxetik kanpo ikasi behar izan dugunak. Beraz, has gaitezen jatorrak izateko baliabideak sortzen, Euskal Herria euskaldun zaharrez eta zakarrez bete ez dezagun.